Jak przygotować się na czas kryzysu i wojny

Większość z nas nie lubi myśleć o sytuacjach zagrożenia. To naturalne. Ale przygotowanie nie musi oznaczać strachu — to po prostu rozsądny sposób na zwiększenie swojej samowystarczalności, spokoju i bezpieczeństwa bliskich. Warto wiedzieć nie tylko co spakować, ale jak się zachować, gdy coś naprawdę się wydarzy.

Nie zaczynaj od plecaka, zacznij od planu

Większość poradników od razu mówi: „spakuj torbę ewakuacyjną”. To ważne, ale zanim to zrobisz — usiądź z rodziną i odpowiedz na kilka pytań:

  • Gdzie się spotkamy

    jeśli nie będzie można wrócić do domu? (np. dom dziadków, znajomy z innej dzielnicy, punkt ewakuacyjny)

  • Jak się ze sobą skontaktujemy

    jeśli telefony nie będą działać? (warto zapisać numery na kartce, ustalić hasło rozpoznawcze)

  • Kto ma jakie obowiązki?

    kto bierze dokumenty, kto apteczkę, kto zajmuje się dziećmi lub zwierzętami?

Zrób kopię planu rodzinnego w dwóch miejscach — jeden egzemplarz w domu, drugi w torbie awaryjnej.

Dokumenty i dane

Nie wystarczy dowód osobisty. Zrób kserokopie i zdjęcia wszystkich dokumentów (dowody, paszporty, prawo jazdy, książeczki zdrowia, recepty, polisy, akty urodzenia dzieci). Następnie zapisz je na pendrive oraz w chmurze z hasłem, które zna ktoś zaufany.

Warto też mieć mały notes z ważnymi numerami i adresami — w czasie kryzysu bateria w telefonie lub sieć często zawodzi jako pierwsza.

Zapas energii

Powerbank to standard, ale pomyśl szerzej:

  • 👉 Mały panel solarny lub ręczna ładowarka korbowa
  • 👉 Zapasowe baterie AA i AAA, które pasują do latarek, radia i niektórych lamp
  • 👉 Tradycyjna komórka, trzymająca baterię tydzień — schowana w torbie z kartą prepaid

Woda

Nie chodzi tylko o przygotowanie zapasów. Zrób to praktycznie:

  • 👉 Zainstaluj w kuchni mały filtr do wody (np. butelkowy lub grawitacyjny).
  • 👉 Trzymaj tabletki uzdatniające wodę, które są małe i lekkie.
  • 👉 W razie alarmu napełnij wannę i wszystkie butelki — to najprostszy sposób na szybki zapas

Wodę z wanny możesz użyć do mycia lub spłukiwania — do picia tylko po przefiltrowaniu lub przegotowaniu.

Jedzenie

Nie kupuj przypadkowych konserw. Zrób menu awaryjne na 3 dni z rzeczy, które i tak lubisz:

  • 👉 płatki, musli, mleko w proszku
  • 👉 konserwy, pasztety, makarony instant
  • 👉 orzechy, batony energetyczne
  • 👉 sól, cukier, kawa / herbata (dla zdrowia psychicznego)

Co 6 miesięcy wymień zapasy – po prostu zużyj stare, kup nowe. Nie buduj magazynu, tylko rotujący zapas.

Komunikacja

W czasie kryzysu plotki rozprzestrzeniają się szybciej niż fakty, dlatego warto:

  • 👉 mieć małe radio na baterie
  • 👉 zapisać częstotliwości sprawdzonych stacji radiowych FM
  • 👉 znać oficjalne kanały Rządowego Centrum Bezpieczeństwa i lokalnych urzędów (np. SMS-y RCB, alerty gov.pl, radio regionalne)

Nie polegaj tylko na social mediach — przy awarii sieci to one znikną jako pierwsze.

Psychika i relacje

To temat, który pomija większość poradników. W stresie nawet najlepiej wyposażony człowiek może popełnić błąd. Dlatego:

  • 👉 ćwicz z bliskimi – raz na pół roku „dzień bez prądu” lub próbna ewakuacja
  • 👉 rozmawiaj o emocjach – szczególnie z dziećmi, które czują napięcie szybciej niż dorośli
  • 👉 miej coś małego, co daje spokój – książka, muzyka, karty, zdjęcie. Takie drobiazgi potrafią utrzymać morale lepiej niż cokolwiek innego

Sieć sąsiedzka

Zagrożenia pokazują jedno: w pojedynkę przetrwać trudno. Warto znać sąsiadów, wymienić się numerami, ustalić, kto ma agregat, apteczkę, kto potrafi udzielić pierwszej pomocy. W małej wspólnocie każdy zyskuje bezpieczeństwo — i spokój.